Dyspepsja, pot. niestrawność to występowanie w nadbrzuszu przewlekłego lub nawracającego bólu, który trwa przynajmniej przez 4 tygodnie. Poprzednia definicja, mówiła o występowaniu bólu w nadbrzuszu w linii pośrodkowej ciała, którym towarzyszy uczucie pełności w nadbrzuszu, wczesne wrażenie sytości, wzdęcia i/lub nudności, nie brała ona jednak pod uwagę długości trwania objawów.
Powyższe sformułowania odnoszą się do pojęcia dyspepsji w sposób encyklopedyczny, jednakże ten termin jest często używany (w tym przez lekarzy) do określania tak zwanych objawów dyspeptycznych, których cechą wspólną jest jedynie ich związek z nadbrzuszem.
Objawy i rodzaje dyspepsji:
poposiłkowe uczucie pełności w nadbrzuszu
odbijania
nudności i wymioty
uczucie wczesnej sytości
brak łaknienia
zgaga
Z uwagi na to, że powyższe objawy mogą być również objawem poważnej choroby przewodu pokarmowego, dyspepsję dzieli się na:
dyspepsję w przebiegu chorób organicznych
choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy (15–25% przypadków występowania dyspepsji)
refluks żołądkowo-przełykowy i refluks dwunastniczo-żołądkowy (5–15% przypadków)
rak przełyku
rak żołądka (oba nowotwory razem stanowią mniej niż 2% przypadków)
dyspepsję czynnościową (czyli występującą pomimo braku istotnej przyczyny, 60% przypadków)
nadwrażliwość trzewna
infekcja Helicobacter pylori (uwaga: sama infekcja, bez wywoływania objawów zapalenia błony śluzowej żołądka)
czynniki dietetyczne i leki
dym tytoniowy
czynniki psychosocjalne
Jedyną pewną metodą pozwalającą na rozróżnienie powyższych schorzeń jest wykonanie gastroskopii. Jednak z uwagi na to, że dyspepsja jest częstą dolegliwością (dotyka do 25% populacji), przyjęto następujący sposób postępowania:
próba leczenia bez diagnostyki (badanie dodatkowe wykonuje się dopiero w przypadku braku poprawy po leczeniu)
wiek poniżej 45 lat i brak poniższych objawów alarmujących:
przewlekłe wymioty
spadek masy ciała
dysfagia
objawy krwawienia z przewodu pokarmowego
niedokrwistość stwierdzona w badaniach
pilna pełna diagnostyka wykluczająca dysfagię organiczną
osoby po 45. roku życia
obecność objawów alarmowych.