Ból zębów może być wywoływany procesami patologicznymi toczącymi się w obrębie zęba lub w przyzębiu brzeżnym i wierzchołkowym. Może jednak boleć ząb, w którym nie obserwujemy żadnych procesów patologicznych, a ból jest albo objawem chorób innych części układu stomatognatycznego lub pochodzenia sercowo-naczyniowego, mózgowego, mięśniowego, względnie nerwowego. Każda postać bólu twarzy i bólu głowy może powodować ból zębów, w niektórych przypadkach jest on nawet jedynym objawem choroby.
Podłożem bólu zęba może być m.in.:
próchnica zębów – bakteryjna choroba tkanek twardych zęba prowadząca do powstawania ubytków (dziur) odsłaniających unerwioną i bolącą miazgę.
zakażenie miazgi – zainfekowanie miazgi bakteriami, które dostały się tam w wyniku odsłonięcia jej przez próchnicę.
nadwrażliwość zęba – podrażnienie miazgi przez czynniki zewnętrzne, najczęściej zimno lub gorąco, np. podczas jedzenia lodów. Innymi bodźcami mogą być substancje chemiczne, dotyk.
martwy ząb – zapalenie będące następstwem obumarcia miazgi, postępujące przez korzeń zęba i infekujące tkanki okołowierzchołkowe, a nawet kości i tkanki miękkie.
ekstrakcja zęba – chirurgiczne usunięcie zęba wywołujące ból i obrzęk w miejscu rany w kości i dziąśle.
plomba w zębie – substancja wypełniająca wywołany próchnicą ubytek może podrażniać miazgę i wywoływać odczucia bólowe.
zanikanie dziąseł – jeden z głównych objawów zapalenia przyzębia (paradontozy) skutkujący odsłonięciem wrażliwych części zęba.
wyrzynanie się zębów – u niemowlaków pojawianie się pierwszych zębów, u dzieci wypadanie mleczaków, a u dorosłych pojawianie się ósemek, czyli tzw. „zębów mądrości” często powoduje ból.
szkorbut – powodowany niedoborem kwasu askorbinowego, czyli witaminy C, może przejawiać się bólem zębów oraz zmianami w przyzębiu, sygnalizującym wysokie zapotrzebowanie organizmu na tę substancję.
Objawy:
Ból zęba często zaczyna się nagle i może różnić się intensywnością: od łagodnego dyskomfortu po bardzo dotkliwy ból. Do typowych objawów bólów zębów należą:
ból podczas żucia;
wrażliwość na ciepło i zimno;
krwawienie wokół zęba lub z dziąseł;
obrzęk dziąseł wokół zęba;
obrzęk szczęki.
Może im towarzyszyć tętniący ból głowy, szczęki i ucha – w formie stałej lub ustępującej i powracającej. Bóle zębów są zwykle dotkliwsze podczas jedzenia lub picia, zwłaszcza potraw bardzo gorących lub zimnych. Szczęka w obszarze bolącego zęba może być podrażniona i wrażliwa na dotyk. Ból może zaostrzać się podczas leżenia, gdyż pozycja ta powoduje wzrost ciśnienia w okolicy zęba.