Asfiksja, zamartwica to stan niedoboru tlenowego w organizmie. Jeśli nie podejmie się natychmiastowych czynności ratowniczych, prowadzi do szybkiej utraty przytomności i śmierci. Asfiksja to inaczej uduszenie lub anoksemia.
Asfiksja u ludzi wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
Przyczynami asfiksji są:
fizyczne zablokowanie dróg oddechowych na drodze z i do płuc
zgniecenie lub przyciśnięcie klatki piersiowej lub brzucha
zadławienie
utonięcie
duszenie lub zewnętrzne zaciśnięcie szyi (zadzierzgnięcie) albo gardła, np. za pomocą liny (powieszenie) lub rąk
zwężenie dróg oddechowych z powodu astmy lub reakcji anafilaktycznej
zachłyśnięcie się wymiocinami
asfiksja pozycyjna
praktyki erotyczne związane z duszeniem (asfiksja erotyczna lub asfiksja autoerotyczna)
oddychanie w środowisku ubogim w tlen, prowadzące do hipoksji np.:
napełnianie naczyń kriogenicznych płynnymi, odtlenowanymi gazami, takimi jak azot, w zamkniętym pomieszczeniu
kadzie fermentacyjne w browarach
ładownie statków, pełne beztlenowych gazów cięższych od powietrza
wadliwe urządzenia do nurkowania, podające mieszankę gazów o niedostatecznej ilości tlenu
oddychanie niskotlenową mieszanką gazów (przeznaczoną do głębokiego nurkowania) w zbyt płytkiej wodzie – ciśnienie parcjalne tlenu jest zbyt niskie, by człowiek mógł zachować przytomność.
w czasie burzy ogniowej
kontakt ze związkami z grupy cyjanków i inne zatrucia
różnego typu ataki powodujące zatrzymanie czynności oddechowej
zespół bezdechu sennego
Problemy podczas porodu mogą prowadzić do niedotlenienia u noworodka.
Przedłużająca się asfiksja, jeśli nie zakończy się śmiercią, może prowadzić do uszkodzenia mózgu. Jeśli wystąpi ona przy urodzeniu, nowo narodzonemu dziecku grozi porażenie mózgowe.