Kategoria: Dziedziny medycyny

Radiologia to dziedzina medycyny oraz samodzielna specjalizacja lekarska zajmująca się obrazowaniem ciała człowieka, z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego (tradycyjna rentgenografia, tomografia komputerowa, angiografia), pola magnetycznego – tomografia magnetycznego rezonansu jądrowego oraz ultradźwięków (ultrasonografia). Otrzymany w ten sposób obraz musi zostać jeszcze zinterpretowany przez radiologa, na podstawie czego powstaje dokładny opis zdjęcia ze wszystkimi spostrzeżeniami oraz diagnozą. Obecnie rozwija się również radiologia zabiegowa (interwencyjna, inwazyjna), której przedmiotem jest dokonywanie małoinwazyjnych zabiegów leczniczych np. angioplastyki, obliteracji guzów, celowanego podawania leków. Istotnym przełomem było wprowadzenie radiografii cyfrowej, tj. zastosowania w pełni cyfrowej linii diagnostycznej (obejmującej akwizycję obrazu, jego przetwarzanie i archiwizację, ang. PACS).

Diagnostyka za pomocą obrazowania radiologicznego jest podstawową formą diagnozowania w dzisiejszych czasach. Wykorzystywana jest w każdym etapie leczenia chorego – od rozpoznania samej choroby, poprzez postępy w czasie leczenia, aż po wykrywanie powikłań. Należy jednak pamiętać, że niesie za sobą również niebezpieczeństwo w postaci promieniowania.

Radioterapia, dawniej curieterapia to metoda leczenia za pomocą promieniowania jonizującego (fotonowego, elektronowego, protonowego lub z wykorzystaniem cięższych cząstek takich jak jony węgla). Stosowana w onkologii do leczenia chorób nowotworowych oraz łagodzenia bólu i innych dolegliwości związanych z rozsianym procesem nowotworowym, np. w przerzutach nowotworowych do kości lub guzach powodujących niedrożność oskrzela. Także szereg chorób nienowotworowych, głównie przebiegających z bolesnym procesem zapalnym, może być leczona przy użyciu promieniowania jonizującego.

Radioterapia onkologiczna jest samodzielną podstawową specjalizacją lekarską, łączącą się ściśle z onkologią kliniczną. Planowanie radioterapii wymaga współpracy wielu specjalistów z różnych dziedzin: lekarza radioterapeuty, elektroradiologa, fizyka medycznego, technika radioterapii i pielęgniarek.

Rehabilitacja medyczna – rehabilitacja lecznicza to kompleksowe i zespołowe działanie na rzecz osoby niepełnosprawnej fizycznie lub psychicznie, które ma na celu przywrócenie tej osobie pełnej lub maksymalnej do osiągnięcia sprawności fizycznej lub psychicznej, a także zdolności do pracy oraz do brania czynnego udziału w życiu społecznym. Rehabilitacja jest integralną częścią procesu terapeutycznego, na równi z innymi metodami leczenia, współdecydującą o jego ostatecznej efektywności.

Ze względu na zróżnicowanie oddziaływań rehabilitacja (szczególnie rehabilitacja neurologiczna – neurorehabilitacja) jest często prowadzona przez interdyscyplinarny zespół terapeutyczny składający się z lekarzy różnych specjalności, fizjoterapeutów, terapeutów zajęciowych, pielęgniarek, logopedów, psychologów, muzykoterapeutów itp.

Rehabilitacja ruchowa – usprawnianie osób z dysfunkcją narządu ruchu. Specjalista z zakresu rehabilitacji ruchowej – fizjoterapeuta – stosuje w procesie usprawniania metody fizjoterapii.

Reumatologia to dziedzina medycyny zajmująca się schorzeniami reumatycznymi (metabolicznymi, zapalnymi, zwyrodnieniowymi) kości, stawów (układu kostno-stawowego), a także ogólnoustrojowymi stanami zapalnymi tkanki łącznej (kolagenozy), ich rozpoznawaniem, leczeniem oraz zapobieganiem.

Protetyka stomatologiczna to dział stomatologii poświęcony odtwarzaniu pierwotnych warunków zgryzowych po utracie zębów naturalnych, lub po ich masywnym uszkodzeniu. W obrębie zainteresowań protetyki stomatologicznej znajduje się również rehabilitacja pacjentów po operacjach onkologicznych, plastycznych, za pomocą protez pooperacyjnych oraz epitez (ektoprotez – protezy nosa, ucha itp.). Do odtworzenia wykorzystuje się uzupełnienie protetyczne. Mogą one być stałe, niedające się usunąć z ust, lub ruchome, dające się wyjąć z ust, lub kombinowane (protezy ruchome połączone z uzupełnieniami stałymi za pomocą zasuw, zatrzasków, rygli, lub koron teleskopowych).

Do uzupełnień protetycznych ruchomych zalicza się m.in. protezy akrylowe, protezy szkieletowe (proteza ruchoma śluzówkowo-ozębnowa), protezy nylonowe, lub acetalowe, a do stałych m.in. korony i mosty (metalowe-lane, licowane porcelaną na podbudowie metalowej oraz pełnoceramiczne).

Stomatologia, dentystyka to dział medycyny zajmujący się funkcjonowaniem, patologiami i leczeniem zębów, przyzębia, języka, błony śluzowej i innych tkanek jamy ustnej oraz ją otaczających, a także stawu skroniowo-żuchwowego człowieka. Przed wejściem Polski do Unii Europejskiej używano tytułu lekarz stomatolog, potem lekarz dentysta, jednakże Naczelna Izba Lekarska dopuszcza możliwość używania obydwu tytułów.

Najstarszy przypadek leczenia dentystycznego stwierdzono w liczącym 14 tys. lat szkielecie młodego mężczyzny znalezionym we włoskich Dolomitach – na zębie trzonowym z dużym ubytkiem zachowały się ślady wydrapywania ostrym narzędziem zmian próchnicowych.

Lekarz dentysta pot. dentysta, dawniej lekarz stomatolog to zawód zaufania publicznego wykonywany przez osobę uprawnioną do praktycznego stosowania wiedzy z zakresu stomatologii.

W Polsce tytuł lekarza dentysty i prawo wykonywania zawodu w celu odbycia stażu, uzyskuje się po pięcioletnich jednolitych studiach magisterskich na kierunku lekarsko-dentystycznym w jednej z uczelni medycznych. Po zaliczeniu rocznego stażu podyplomowego, oraz zdaniu Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego przyznawane jest nieograniczone prawo wykonywania zawodu ekarza dentysty.

Zgodnie z ustawą o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, lekarz dentysta upoważniony jest do leczenia schorzeń zębów, jamy ustnej oraz obszaru twarzoczaszki i okolic przyległych.

Lekarze dentyści mogą specjalizować się w następujących specjalnościach:

chirurgia stomatologiczna
chirurgia szczękowo-twarzowa
ortodoncja
periodontologia
protetyka stomatologiczna
stomatologia dziecięca
stomatologia zachowawcza z endodoncją
zdrowie publiczne
epidemiologia.

Specjalizacje te odbywają się na zasadzie modułów jednolitych trwających od 3 do 6 lat (najdłużej chirurgia twarzowo-szczękowa).